TARAKLI ŞİMŞİR TARAK
Tescil No: 831
Tescil Tarihi: 09.08.2021
Başvuru No: C2020/182
Başvuru Tarihi: 08.07.2020
Coğrafi İşaretin Adı: Taraklı Şimşir Tarak
Ürün / Ürün Grubu: Tarak / Halılar, kilimler ve dokumalar dışında kalan el sanatı ürünleri
Coğrafi İşaretin Türü: Mahreç işareti
Tescil Ettiren: Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası
Coğrafi Sınırı: Sakarya ili Taraklı ilçesi
Kullanım Biçimi: Taraklı Şimşir Tarak ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Taraklı Şimşir Tarak ibaresi ve mahreç işareti amblemi işletmede kolayca görülebilecek şekilde bulundurulur.
Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Taraklı Şimşir Tarak; gövde çapı 15 cm’den fazla olan şimşir ağaçlarından el işçiliğiyle geleneksel yöntemle üretilen üründür.
Taraklı Şimşir Tarağı; şimşir ağacının en çok gövdesinden yapılır. Ağaçlar seçilip kesildikten sonra kolay işlenebilmesi için bir süre bekletilip dinlendirilir. Çok kurumuş ağaçlar suda bekletilir. Ağacın kesilmesi, hazırlığı ile tarak üretimi ustalık gerektirir.
Üretim Metodu:
Taraklı Şimşir Tarağının üretiminde coğrafi sınırda yetişen şimşir ağacı kullanılır. Şimşir ağacının kullanılmasının nedeni dayanıklılığı ve renginin beyaz olmasıdır.
Şimşir ağacı balta ile uygun şekilde kesilip dinlendirilir. Ağaç yontulup, düzeltilip testere ile kesilerek dikdörtgen bloklar oluşturulur. Dikdörtgen blokların yaklaşık kalınlığı 6-8 mm, genişliği 8 cm ve uzunluğu 10 cm’dir.
Tarağın dişlerinin açılması için testere ile yanlardaki kalın dişler kesilip ardından kıl testere ile ince dişleri yapılır. Dişlerin rahatça açılabilmesi ve düzgün görünümün oluşturulması amacıyla önceden hazırlanmış kâğıt şablon veya karbon kâğıdı ile çizilerek ana hat oluşturulduktan sonra kesim işlemine geçilir. Bu işlem bittikten sonra tarağın yüzeyi ve dişleri törpü ile düzeltilip sivriltilir. Bir dişin genişliği yaklaşık 2 ila 3 mm olup aralarındaki mesafe 1,5 mm’dir. Parça camlar veya ince zımpara ile ürünün yüzey tekrar kazınarak yükselti farklılıkları giderilir. Dişler kesilirken hafifçe eğim verilir. Bu eğilim saçlar taranırken, tarağın rahatça kayarak hareket etmesini sağlar. İnce eğe ile dişler açıldıktan sonra ince uçlar kültleştirilip zımpara yardımıyla hafif oval hale getirilir.
Tarağın yüzeyinde eskitme ya da dekoratif bir özellik kazanması isteniyorsa havya isimli yakma cihazı ile yakma (eskitme) işlemi yapılabilir. Yüzeye isim veya desen işlenebilir.
Güneşte doğal yolla kurutulan taraklara, isteğe bağlı olarak boyama işlemi uygulanabilir. Boyalarda yeşil ve kırmızı renk hâkimdir. Boyaması biten taraklara bezir yağı ve çam sakızı karışımından oluşan cila sürülür.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Geçmişi eskiye dayanan ve üretimi ustalık becerisi gerektiren Taraklı Şimşir Tarağın, coğrafi sınır ile ün bağı bulunur. Bu sebeple tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşmelidir.
Denetleme:
Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası koordinatörlüğünde; Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası, Taraklı Belediyesi ve Sakarya Taraklı Halk Eğitim Merkezinden oluşan denetim mercii tarafında yılda bir kez düzenli olarak, ayrıca şikâyet halinde ve gerekli görülen durumlarda her zaman yapılır.
Denetim mercii tarafından; kullanılan ağacın Şimşir ağacı olması ve üretim metoduna uygunluğu ile Taraklı Şimşir Tarak ibaresi ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.